ورزش دویدن یکی از پرطرفدارترین فعالیتهای ورزشی در سراسر جهان است. با این حال، برای داشتن عملکرد و کارایی بهتر دونده، انتخاب کفش مناسب بسیار مهم است.
یکی از مهمترین وسایلی که برای دویدن باید به آن توجه شود، کفش مناسب است. این انتخاب برای اطمینان از سالم ماندن پاها، کاهش آسیب و راحتی در طول دویدن بسیار مهم است. هنگام انتخاب کفش برای هر ورزشی، مهم است چندین ویژگی را که بر تصمیم ما تأثیر می گذارد در نظر بگیریم. از نظر همه دویدن فعالیتی ساده به نظر میرسد، اما کفش برای دونده از اهمیت بسیاری برخوردار است. چون انتخاب نادرست ممکن است باعث صدمات جدی به پاها و حتی ران بشود یا به کمر آسیب بزند. برخی توصیه میکنند کفشهایی که دویدن پابرهنه را شبیهسازی میکنند بهترین انتخاب هستند، چون به ما امکان میدهند روی بیومکانیک ذاتی پا بدون تداخل ویژگیهای مختلف یا غیرعادی کفش تمرکز کنیم اما در دنیای واقعی کمتر شاهد چنین اتفاقی هستیم.
هدف این مقاله آشنایی با انواع کفشهای مناسب برای دویدن و نکات مهمی است که در انتخابمان باید در نظر داشته باشیم. امیدواریم با این مقاله، کفش مناسبی را انتخاب کنید و از فواید دویدن هوشمندانه لذت ببرید.
چرا کفش مناسب؟
ابتدا باید دلیل اهمیت انتخاب کفش مناسب برای دویدن (Running) را بدانیم. در کل کفش تاثیر ویژهای بر سلامت پا و ستون فقرات دارد، از این رو پا را “قلب دوم”مینامند. به همین دلیل انتخاب کفش مناسب برای دویدن اهمیتی دو چندان در سلامت پا و ستون فقرات دارد و برخی از آمارها ادعاهای کاهش 40 درصدی خطر آسیب با انتخاب و تعویض به موقع کفش را مطرح میکنند.
دویدن فشار زیادی را به پاها تحمیل میکند و کفش مناسب باعث کاهش فشارها و توزیع بهترفشار ناشی از وزن و ضربات مکرر به پاها میشود. کفش باید قابلیت جذب شوک را داشته باشد و باعث کاهش نیرویی شود که در هر قدم به پاها و ستون فقرات وارد میکنیم. کفش نامناسب هم میتواند باعث صدمات جدی به پاها شود و ستون فقرات شود، آسیبهایی مانند: تاول، فاسیای کف پا، درد در ناحیه ساق پا “Shin splints”، خار پاشنه، آسیب به کپسولهای مفصلی، زانو و… شود.
همچنین، کفشی برای دویدن مناسب است که با شکل و حالت پا سازگار باشد. پای هرکس به صورت خاص با پای دیگری فرقدارد. این تفاوتها شامل: اندازه قوس کف، پهنی پنچه و به طور کلی شکل پا میشود. انتخاب کفشی که با شکل پا همخوانی دارد، میتواند باعث کاهش صدماتی شود که ورزشکار را از لذت دویدن محروم میکند.
استفاده از کفش مناسب برای دویدن در بهبود تعادل و استحکام عضلات و ارگانهایی که ارتباط مستقیمی با حرکت دارند موثر است، اندامهایی مانند عضلات پا و پشت، ستون فقرات و بازوها. با کاهش نیرویی که هر قدم به پا و ستون فقرات وارد میکند، کمک میکنیم تا ارگانهای مرتبط با دویدن، با فشار کمتری کار کنند.
“در کل، کفش مناسب دویدن برای سلامتی بدن مهم است و تاثیر آن بر سلامت پاها ، ستون فقرات و حتی بازوها حائز اهمیت است.”
ویژگیهای کفش برای حمایت از پای دونده
پاها هنگام دویدن بیشترین فشار را تحمل میکنند. بنابراین کفش دو باید از جنسی ساخته شود که دارای پشتیبانی کافی باشد و فشار را به درستی توزیع کند. کفشهای دویدن باید دارای سیستم پشتیبانی مناسبی باشند که بتواند شوکهای وارده هنگام برخورد کف پا با سطح زمین را جذب کند. برخی از کفشهای دویدن دارای زیره (لژ) نرم هستند تا بهترین پشتیبانی را در جذب و توزیع شوک های مکرر برای ورزشکار ایجاد کنند.
ویژگیهای کفش برای بهبود عملکرد
کفش مناسب برای دویدن باید دارای ویژگیهایی باشد که بهبود عملکرد شما را در هنگام دویدن بهبود ببخشد. این ویژگیها شامل دوام، طراحی زیره و قابلیت انعطاف بالا میشود. یک کفش با دوام، میتواند به ما کمک کند تا برای مدت زمان طولانیتری بدویم.
کفش خوب برای دویدن
در حالت کلی باید به وزن کفش توجه داشت و هرچه کفش دونده سبکتر باشد از خستگی پا در طول فعالیت ورزشی جلوگیری میکند. البته توجه به وزن در کنار دیگر ویژگیهای کفش دارای اولویتی ترکیبی است و گاهی توجه به وزن باعث میشود از دیگر ویژگیها که اهمیت بیشتری دارد غافل شویم. لازم به گفتن نیست که، کفش مناسب برای دویدن (Running) نیز مانند همه کفشها از قسمتهای مختلفی تشکیل شده که برخی از این اجزا در حفظ سلامت موثر هستند.
زیره کفش مناسب دویدن
زیره، مهمترین بخش برای شناسایی کفش مناسب برای دویدن است. این قسمت باید دارای ویژگیهای خاصی باشد که به پای دونده کمک کند تا بهترین عملکرد را داشته باشد. یک زیره مناسب باید باعث کاهش ضربههایی شود که هنگام دویدن به پا وارد میشود. همچنین در جلوگیری از خستگی ماهیچهها نیز مؤثر باشد. علاوه بر این، زیره کفش باید دارای مقاومت بالا در برابر سایش و باشد. خوشبختانه فناوریهای مختلفی برای طراحی کفشهای دویدن توسعه داده شدهاند تا بتوانند به عنوان ابزاری برای بهبود عملکرد و کاهش آسیبهای ناشی از دویدن استفاده شوند. برخی از این فناوریها که در زیره کفش دوندگان مورد توجه قرار گرفته است به این شرح است:
زیرههای فوقالعاده نرم: این نوع زیرهها که باعث جذب ضربه از سطح زمین و کاهش شوک برای پا میشوند.
فناوری افزایش حرکت طبیعی (Natural motion stimulation): این فناوری به طور ویژه برای افزایش حرکت طبیعی پا و پایین آوردن تأثیرات منفی حرکت بدون استفاده از سرعت بالا طراحی شده است.
زیره مستحکم: طراحی کفش با زیرهای مستحکم و ایجاد چسبندگی بالا با سطح زمین، به دویدن با ثبات و کاهش خطر لغزش کمک میکند که معمولا در فصل بارانی استفاده میشود.
زیرههای خنثی: این نوع کفشها طراحی شدهاند تا ثبات بیشتری به پای ما در زمان دویدن بدهند و از آسیبهای مربوط به بیش از حد خم شدن پا جلوگیری کنند.
فناوری حذف اصطکاک (Friction reduction): این فناوری با کاهش اصطکاک بین کفش و پا، دویدن را تسهیل میکند و خطر تاول و جراحات مربوط به اصطکاک پا را کاهش میدهد.
طراحی منحصر به فرد
طراحی بر اساس نیازهای خاص پای ورزشکار طراحی میشود یا با توجه به مسافتی که میخواهیم بدویم انتخاب میکنیم. برای مثال، زیرههایی با پشتیبانی بیشتر در نواحی مختلف پا به عنوان زیرههای مناسب برای پاهای سطح شناخته میشوند. الگوهای مناسب: زیره باید الگوی مناسبی داشته باشد تا بتواند در هر نوع سطحی که پای دونده روی آن قرار میگیرد، بهترین کارایی را داشته باشد.
پشتیبانی مناسب: زیره کفش باید دارای پشتیبانی مناسب باشد تا از ضربههایی که به پا وارد میشود، جلوگیری شود. به عبارت دیگر، زیره باید دارای فناوریهایی باشد که از شوک را ضعیف کند و اثر برخورد ناگهانی پا با زمین را کاهش دهد.
در نهایت موضوع مهمی که در هنگام خرید کفش برای شروع دویدن در موردزیره کفش باید به آن دقت شود این است که؛ زیره دارای قدرت کافی برای تحمل فشار بیشتر در نواحی مختلف پا را داشته باشد. در عین حال، باید نرم و انعطاف پذیر باشد تا بتواند شوکهای برگشتی را جذب کند و باعث کاهش خطر آسیب شود.
ویژگیهای رویه
پس از ویژگیهای زیره، باید به رویه (بدنه کفش) توجه کرد که کفشهای مناسب برای دویدن اهمیت بسیاری دارند. به طور کلی کفشهای دویدن با رویه پارچهای گزینههای بهتری هستند، چون باعث میشود کفش سبک و تنفسپذیر مناسب دویدن در هوای گرم باشد.
همچنین در مورد رویه کفش میتوان گفت؛ از عواملی است که در انتخاب کفش مناسب برای دویدن تاثیر گذار است. زیرا کمک میکند بهترین عملکرد و کارایی را داشته باشیم، در عین حال خطر آسیب و درد پا را کاهش میدهد.
جنس رویه نیز از عوامل اصلی در انتخاب کفش دویدن است. رویه باید رطوب را جذب نکند و تنفسپذیر هم باشد تا هوای اطراف پا از کفش خارج شود. همچنین جنس کفش باید انعطافپذیر باشد تا راحت شکل پای دونده را بگیرد و از فشار و تحریک که باعث درد میشود، جلوگیری کند. به همین دلیل کفشهای دو از موادی ساخته میشوند که علاوه بر مقاومت زیاد ویژگیها بالا را هم داشته باشند.
فناوریهای منحصر به فرد:
برخی کفشهای دویدن، فناوریهای منحصر به فردی دارند تا
به بهبود کارایی و کاهش خطر کمک کنند،
بنابراین هنگام خرید به آنها هم دقت کنید.
فناوریهای منحصر به فرد موجود در کفشهای دویدن عبارتند از:
نوارهای پایه (Base tape technology): فناوری که به تعادل و پایداری بیشتر کمک میکند و میتواند یکی از موارد موثر در حفظ سلامت باشد.
زیره هوشمند (Smart sole technology): این فناوری با حسگرهای گوناگون، دادههایی مانند ضربان قلب، شتاب و سرعت دویدن را در اختیار کاربر قرار میدهد. البته پیشنهاد میکنیم به جای خرید کفشی با این تکنولوژی، برای ساعت ورزشی هزینه کنید. چون امکانات بیشتری را در اختیار شما قرار میدهد، این مورد را در مقالهای جداگانه توضیح خواهیم داد.
رویه انطباقی (Dynamic sole technology): فناوری که در رویه به کار میرود و جنس اسفنجی، توانایی جذب ضربه و انطباق با زمین را دارد.
تهویه هوا (Air ventilation technology): این فناوری با بهرهگیری از سیستم تهویه هوا در کفش، تنفس بهتر و تنظیم دمای پا را فراهم میکند.
فرمبندی (Proper shaping technology): طراحیهای خاص و مواد مختلف، انطباق بیشتر کفش را ممکن میکند تا کفش پس از مدتی فرم پا را بگیرد.
پشتیبانی در برابر خستگی و آسیب:
در کفش مناسب برای دویدن، پشتیبانی مهم است بهویژه در کفشهایی که برای دویدنهای طولانی مدتی مثل نیمه ماراتن یا ماراتن استفاده میشود. چون به دنبال دویدن طولانی (استقامت) پا نیاز دارد هنگام برخورد با زمین، از پشتیبانی مناسب برخوردار باشد تا از آسیبهایی مانند کشیدگی جلوگیری شود.
ویژگیهای فردی
علاوه بر همه موارد بالا قبل از انتخاب قطعی کفشی که میخواهیم با آن بدویم،به ویژگیهای فردیمان که در برخی از کفشها به آنها توجه بیشتری شده دقت کنیم. برای نمونه برخی به کفشهایی با قوس اضافی نیاز داریم، چون پایمان ساختار خاصی دارد. بنابراین بسیار توصیه میشود قبل از خرید کفش ورزشی، نوع پای خود را ارزیابی کنید تا با در نظر گرفتن نیازهای فردی اولویتهای دیگر انتخاب را در نظر بگیریم.
انتخاب نهایی:
ورزش دویدن یک فعالیت بسیار مفید و سالم برای بدن است که بهبود سلامت و رفع استرس و افزایش انرژی به همراه دارد. براساس تحقیقات نیز عواملی مانند راحتی، زیره، برند، رنگ و حجم کفش از جمله معیارهایی هستند که دوندگان در نظر می گیرند. در این مقاله، به بررسی ویژگیهایی که یک کفش مناسب برای دویدن باید داشته باشد، پرداختیم. اما راحتی را بهعنوان عاملی موثر در کنار موارد بالا فراموش نکنید. کفش دونده در کنار بهرهگیری از فناوریهای روز باید راحت باشد، چون ناراحتی ممکن است باعث آسیبهای مختلفی شود.